γράφει η Σίσσυ Χριστοφίδου (στο περιοδικό Notopolis)

Οι ευθύνες που απορρέουν από την ιδιοκτησία ενός κατοικίδιου ζώου συντροφιάς είναι πολλές και ποικίλης μορφής. Όπως και σε κάθε άλλο εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας μας, είμαστε υποχρεωμένοι να τους παρέχουμε τα απαραίτητα για τη σωστή διαβίωση τους. Δηλαδή στέγη, τροφή, κτηνιατρική παρακολούθηση και φυσικά πολλή αγάπη. Εξίσου σημαντικό όμως , είναι να τους παρέχουμε με συνέπεια, τον καλλωπισμό και την υγιεινή τους φροντίδα.

Ο σωστός καλλωπισμός του κατοικιδίου μας δεν είναι επιλογή μας, αλλά επιτακτική ανάγκη. Είναι σημαντικός, όχι μόνο για την σωματική του υγεία, αλλά και για την φυσιολογία και την ψυχολογική του ευεξία. Ακριβώς όπως ένας άνθρωπος καθαρός, περιποιημένος, με λαμπερά μαλλιά, αντανακλά υγεία, ενέργεια και υψηλή αυτοπεποίθηση, έτσι και ένα φροντισμένο κατοικίδιο με λαμπερό τρίχωμα, έχει τα ίδια χαρακτηριστικά.

Τα κατοικίδια που έχουν την περισσότερη ανάγκη καλλωπισμού είναι η γάτα και πολύ περισσότερο ο σκύλος. Ένας πλήρης κύκλος καλλωπισμού και υγιεινής φροντίδας, περιλαμβάνει: Ελεγχο και καθαρισμό αυτιών. Ελεγχο και καθαρισμό ματιών. Ελεγχο και καθαρισμό δοντιών. Ελεγχο της γενετικής περιοχής, για οτιδήποτε αφύσικο. Ελεγχο στις πατούσες, ανάμεσα στα ‘'μαξιλαράκια'' και κόψιμο νυχιών. Ελεγχο του δέρματος και του τριχώματος για τυχόν δερματοπάθειες ή εξωπαράσιτα (ψύλλους, τσιμπούρια κλπ). Βούρτσισμα και χτένισμα. Μπάνιο και κατά περίπτωση κούρεμα.

Πολλοί άνθρωποι νομίζουν ότι η υγιεινή φροντίδα ενός κατοικίδιου είναι μία βρώμικη και ανεπιθύμητη δουλειά. Αυτό απέχει πολύ από τη πραγματικότητα. Ο καλλωπισμός είναι μία δραστηριότητα που φέρνει πολύ κοντά τον άνθρωπο με τον τετράποδο φίλο του, βοηθώντας στο δέσιμο της σχέσης τους και μια θαυμάσια ευκαιρία να αφιερώσουν ο ένας στον άλλο χρόνο και αγάπη.

Η γάτα
Αυτό που ενισχύει όσο τίποτε άλλο τη φήμη της γάτας σαν ανεξάρτητο ζώο, είναι η τρομερή ικανότητα αυτοκαθαρισμού της. Αποτελεί πραγματικά μία θαυμάσια εικόνα να βλέπεις μία γάτα να περιποιείται τον εαυτό της και με τη χάρη μιας πρίμας μπαλαρίνας να συστρέφεται και να φτάνει στα πιο δύσκολα σημεία. Είναι γεγονός ότι οι γάτες είναι πλασμένες να φροντίζουν μόνες τους την υγιεινή τους, γιατί το σάλιο τους περιέχει ουσίες ικανές για την καθαριότητα τους. Γι' αυτό και στην πλειοψηφεία τους οι ιδιοκτήτες τους αρκούνται σε ένα καλό, συστηματικό βούρτσισμα, που απομακρύνει τις νεκρές τρίχες.

Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που είτε για ιατρικούς, είτε για λόγους ανωτέρας βίας, όπως το λέρωμα του τριχώματος τους με κάποια επικίνδυνη ουσία, το μπάνιο να κριθεί απαραίτητο. Ακόμη, για ευνόητους λόγους, μακρύτριχες ράτσες, όπως οι περσικές γάτες, μπορεί να χρειαστούν ένα περιστασιακό μπάνιο. Είναι γεγονός ότι κάτι τέτοιο, λόγω της φυσικής αντιπάθειας της γάτας για το νερό, μπορεί να αποτελέσει για τον ιδιοκτήτη της, μια αξέχαστη εμπειρία ζωής.

Ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος να συνηθίσει μια γάτα τη διαδικασία του μπάνιου είναι, να ξεκινήσει από μικρό γατάκι. Για να μη καταλήξουμε με ένα φοβισμένο ζώο στην αγκαλιά, το οποίο μέσα στον πανικό του μπορεί να μας τραυματίσει άσχημα, θα πρέπει να υπάρξει σχετική προετοιμασία. Κατ' αρχήν ένα καλό κόψιμο νυχιών, για να μειώσουμε τον κίνδυνο. Μετά, πρέπει να προσπαθήσουμε να εξοικειώσουμε το γατάκι με το νερό, μέσα από μια διαδικασία παιχνιδιού. Σύμμαχος μας η φυσική περιέργεια της γάτας. Αφήνουμε το, πάντα χλιαρό, νερό να τρέξει λίγο και περιμένουμε να πάει το γατάκι προς αυτό και να παίξει μαζί του. Δεν ξεχνάμε να το επιβραβεύσουμε, έτσι ώστε να συνδέσει το νερό με θετικά συναισθήματα.

Αφού πλέον έχει εξοικειωθεί με το νερό, μπορούμε να προχωρήσουμε στη διαδικασία του μπάνιου. Αν το γατάκι είναι μακρύτριχο, πρώτα το βουρτσίζουμε και το χτενίζουμε, γιατί αν το τρίχωμα έχει κάποιους κόμπους, είναι πολύ πιο δύσκολα να απομακρυνθούν μετά το μπάνιο. Σε καμία περίπτωση δεν μας επιτρέπεται να απομακρυνθούμε από το ζώο, μέχρι να τελειώσουμε, οπότε ότι μας χρειάζεται πρέπει να είναι γύρω μας σε απόσταση χεριού. Γεμίζουμε το νιπτήρα, ή τη μπανιέρα με χλιαρό νερό, προσέχοντας το ύψος του να μη ξεπεράσει τη μέση των ποδιών. Μετά συγκρατώντας το με το ένα χέρι, για να μη γλιστράει, το βρέχουμε με το άλλο χέρι ή ένα σφουγγάρι στο σώμα απαλά, από το λαιμό και κάτω. Το συγκρατούμε καλά για να αισθάνεται ασφαλές και να μην φοβάται μήπως πνιγεί. Επ' ουδενεί δεν πρέπει να βρέξουμε το κεφάλι και προσέχουμε να μη μπει καθόλου νερό στα αυτιά και στη μύτη. Μετά απλώνουμε το (αυστηρά κατάλληλο για γάτες) σαμπουάν και κάνουμε ένα απαλό μασάζ. Τέλος ξεπλένουμε σχολαστικά, με νερό. Σε όλη τη διαδικασία μιλάμε ήρεμα και τρυφερά, επιβραβεύοντας το, ώστε να ηρεμεί.

Για να στεγνώσει, το τυλίγουμε με μια πετσέτα και με ήρεμες κινήσεις προσπαθούμε να ‘'ταμπονάρουμε'' το πολύ νερό. Δεν υπάρχει περίπτωση να στεγνώσουμε τελείως το γατάκι, οπότε δεν χρειάζεται να το εκνευρίζουμε, τρίβοντας το δυνατά. Καλό επίσης είναι να αποφεύγουμε το σεσουάρ, που το τρομάζει με το θόρυβο και τον καυτό αέρα. Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να βάλουμε το γατάκι για τις επόμενες ώρες σε ένα ζεστό χώρο με σταθερή θερμοκρασία, όπου δεν κινδυνεύει να κρυώσει και να το αφήσουμε να κάνει αυτό που η φύση πλουσιοπάροχα το προίκισε, να γλύψει το τρίχωμα του μέχρι να στεγνώσει.

Ακριβώς τα ίδια ισχύουν και για ένα μικρό κουτάβι που έρχεται σε πρώτη επαφή με τη διαδικασία του μπάνιου. Η μόνη διαφορά είναι ότι, επειδή το κουτάβι δεν έχει την ικανότητα να στεγνώσει μόνο του, το σκουπίζουμε πολύ καλά και μετά το στεγνώνουμε με ένα σεσουάρ. Και τα δυο ζώα πρέπει να κάνουν το πρώτο τους μπάνιο αφού έχουν συμπληρώσει τον 6ο μήνα της ζωής τους. Σε περίπτωση που είναι ανάγκη να καθαριστούν σε μικρότερη ηλικία, προτιμούμε ένα βρεγμένο πανί, μωρομάντηλα ή το ειδικό ξηρό σαμπουάν αφρού.

Ο σκύλος
Είναι εύκολο να κατανοήσουμε ότι ο σκύλος, ως πλήρως εξαρτώμενο από τον άνθρωπο κατοικίδιο, έχει πολύ περισσότερο ανάγκη από την ενεργή συμμετοχή μας στον καλλωπισμό και την υγιεινή φροντίδα του. Πρέπει να αντιμετωπίζουμε το σκύλο μας με το αίσθημα ευθύνης που αντιμετωπίζουμε ένα μικρό παιδί. Οι έλεγχοι και καθαρισμοί που έχουν αναφερθεί, θα πρέπει να γίνονται με συνέπεια και όσο το δυνατόν συχνότερα, έτσι ώστε να εξασφαλίσουμε την ωραία εμφάνιση, την υγεία του, αλλά και την έγκαιρη μετάβαση του στον κτηνίατρο, αν δούμε κάτι ανησυχητικό.

Ξεκινάμε ελέγχοντας τα αυτιά του, αφαιρώντας τις τρίχες που βρίσκονται μέσα στο κανάλι, τραβώντας να βγουν και όχι κόβοντας. Μετά με βαμβάκι και ειδικό διάλυμα που κυκλοφορεί στο εμπόριο, καθαρίζουμε από βρωμιά και κερί. Αν εντοπίσουμε δυσάρεστη οσμή, επισκεπτόμαστε τον κτηνίατρο για πιθανή ωτίτιδα. Μετά ελέγχουμε τα μάτια και καθαρίζουμε με ειδικό διάλυμα, κυρίως στις φυλές που παρουσιάζουν δακρύρροια. Ελέγχουμε και βουρτσίζουμε τα δόντια, με οδοντόκρεμα για σκύλους. Αν δούμε υπερβολική πέτρα, επισκεπτόμαστε τον κτηνίατρο. Αν παρατηρήσουμε κάτι ασυνήθιστο ή ύποπτο στην γενετική του περιοχή, επισκεπτόμαστε επίσης τον κτηνίατρο. Καταλήγουμε στις πατούσες, όπου ελέγχουμε για τυχόν πληγές ή αν ανάμεσα στα μαξιλαράκια έχουν εγκλωβιστεί αγκάθια ή μικρές πέτρες. Μετά κόβουμε τα νύχια, χρησιμοποιώντας ειδικό νυχοκόπτη για σκύλους.

Η όμορφη, λαμπερή εμφάνιση του τριχώματος του σκύλου είναι η ‘'βιτρίνα'' του. Αποδεικνύει έμπρακτα την καλή του υγεία και το ενδιαφέρον και την αγάπη του ιδιοκτήτη. Ξεκινάμε ελέγχοντας το δέρμα του για τυχόν ύποπτες χρωστικές κηλίδες ή εκζέματα. Συγχρόνως ελέγχουμε το τρίχωμα για τυχόν εξωπαρασιτα (ψύλλους, τσιμπούρια κλπ.). Οι έλεγχοι αυτοί γίνονται κατά κανόνα παράλληλα με το βούρτσισμα και το χτένισμα του σκύλου. Αυτή η διαδικασία είναι πάρα πολύ σημαντική. Ανάλογα με τη ράτσα και το μήκος τριχώματος του, (κοντότριχο, μεσαίο ή μακρύ τρίχωμα, σγουρό ή διπλό τρίχωμα κλπ.), χρησιμοποιούμε τις κατάλληλες βούρτσες και χτένες ή άλλα εργαλεία. Όσο πιο μακρύτριχος είναι ο σκύλος, τόσο πιο συχνό βούρτσισμα χρειάζεται. Σε κάποιες φυλές, ακόμη και κάθε μέρα.

Η διαδικασία αυτή του καλλωπισμού, ολοκληρώνεται σε τακτά διαστήματα με μπάνιο και κατά περίπτωση με κούρεμα. Η διαδικασία του μπάνιου δεν είναι μια εύκολη υπόθεση και για να έχει ευχάριστα αποτελέσματα, χρειάζεται ηρεμία και να ακολουθηθούν οι οδηγίες που έχουν ήδη αναφερθεί. Εκείνο που πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα είναι ότι, επειδή το τρίχωμα του σκύλου έχει διαφορετικό PH από την ανθρώπινη τρίχα, πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο ειδικά σαμπουάν για σκύλους. Το ίδιο ισχύει και για το conditioner, που είναι απαραίτητο για τις μακρύτριχες ράτσες. Το κούρεμα και η συχνότητα του εξαρτάται από τη ράτσα και το είδος τριχώματος. Ο κάθε σκύλος πρέπει να κουρεύεται (όχι να ξυρίζεται), σύμφωνα με τις γραμμές της ράτσας του και ο μόνος κατάλληλος γι' αυτό είναι ένας έμπειρος, επαγγελματίας dog groomer.

Ο καλλωπισμός του σκύλου μας δεν πρέπει να είναι αγγαρεία, αλλά να γίνεται με αγάπη και τρυφερότητα. Όλοι έχουμε στο μυαλό μας την εφιαλτική εικόνα ενός σκύλου με σαπουνάδες, να τρέχει έντρομος μέσα στο σπίτι. Η δική μας βαρεμάρα και βιασύνη οδηγεί σε βίαιες κινήσεις και φωνές, ενώ η αγάπη και η υπομονή, κάνει τη διαδικασία ευχάριστη και διασκεδαστική.

Ο επαγγελματίας dog groomer
Αργά ή γρήγορα, μετά την απόκτηση ενός σκύλου, θα χρειαστούμε τις υπηρεσίες και τις συμβουλές ενός επαγγελματία dog groomer. Είναι γεγονός ότι ο υψηλού επιπέδου καλλωπισμός και η υγειονομική φροντίδα που προσφέρονται σε ένα εξειδικευμένο χώρο, δεν μπορούν να επιτευχθούν στο σπίτι. Ο dog groomer είναι ο κατάλληλος άνθρωπος που θα περιποιηθεί το σκύλο μας, αλλά και θα μας συμβουλεύσει για το πώς θα πρέπει να τον φροντίζουμε, ανάλογα με τη ράτσα και το είδος τριχώματος του, τι εργαλεία, σαμπουάν ή άλλα προϊόντα θα πρέπει να χρησιμοποιούμε και κάθε πότε χρειάζεται μπάνιο και κούρεμα. Επειδή όμως όλα αυτά και κυρίως το κούρεμα σύμφωνα με τη ράτσα του σκύλου, χρειάζεται γνώση και εξειδίκευση, απομένει σε μας η ευθύνη να βρούμε τον κατάλληλο επαγγελματία, με την ίδια σοβαρότητα που θα ψάχναμε κομμωτή για το δικά μας μαλλιά.

Κατ' αρχήν μπορούμε να ρωτήσουμε τον κτηνίατρο μας και το pet shop απ' όπου συνήθως ψωνίζουμε, αν έχουν να μας προτείνουν κάποιον dog groomer που εμπιστεύονται. Εκτός αυτού υπάρχει και μια σχεδόν αλάνθαστη συνταγή. Όταν δούμε στη βόλτα ένα φροντισμένο και όμορφα κουρεμένο σκύλο, πρέπει πολύ απλά να ρωτήσουμε τον ιδιοκτήτη του που κουρεύει το σκύλο του, και να επισκεφτούμε το χώρο. Όταν επισκεφτούμε έναν dog groomer, δεν διστάζουμε να δούμε τις εγκαταστάσεις του και να τον ρωτήσουμε αναλυτικά, τι είδους υπηρεσίες προσφέρει και ποιες είναι οι σπουδές του στο αντικείμενο. Κυρίως δε να ελέγξουμε τις γνώσεις του, για το πώς κουρεύεται η ράτσα του σκύλου τον οποίο έχουμε. Αφού μείνουμε ευχαριστημένοι από τις απαντήσεις, έχοντας δει και δείγματα της δουλειάς του, του εμπιστευόμαστε το σκύλο μας.

Ένας σωστός επαγγελματίας dog groomer, δεν θα διστάσει να σας συμβουλεύσει και δεν θα ''φοβηθεί'' να μοιραστεί μαζί σας τα μυστικά της δουλειάς του. Έχει κάθε συμφέρον να έχει έναν πελάτη ενημερωμένο, ο οποίος θα του φέρνει για καλλωπισμό ένα σκύλο στην καλύτερη δυνατή κατάσταση.

Σύντομες συμβουλές
Αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε μπατονέτες για τον καθαρισμό των αυτιών του σκύλου, γιατί χρειάζονται πολύ προσοχή και έλεγχο του βάθους.
Η συχνότητα κοπής των νυχιών είναι κάθε 2-3 εβδομάδες.
Δεν αγοράζουμε αλόγιστα βούρτσες, χτένες και προϊόντα περιποίησης. Βεβαιωνόμαστε ότι είναι τα κατάλληλα για τη ράτσα και καλής ποιότητας.
Το βούρτσισμα και το χτένισμα διαμοιράζουν τα φυσικά έλαια στο τρίχωμα και προσδίδουν σ' αυτό δύναμη και λάμψη.
Ένα καλλωπισμένο, υγιές τρίχωμα προστατεύει το δέρμα του σκύλου, παρέχοντας μόνωση από τη βροχή, το κρύο και τις υψηλές θερμοκρασίες.
Ένα σωστά συντηρημένο τρίχωμα, επιτρέπει τη ροή αέρα προς το δέρμα.
Έτσι στεγνώνει η υγρασία που μπορεί να δημιουργήσει εξανθήματα.
Τυχόν κόμποι στο τρίχωμα, πρέπει να λύνονται οπωσδήποτε πριν το μπάνιο, αλλιώς δημιουργούνται οι γνωστές ‘'τζίβες'', με δυσάρεστα αποτελέσματα.
Το μπάνιο του σκύλου δεν έχει καθορισμένη συχνότητα. Εξαρτάται από το λέρωμα και τη μυρωδιά. Συνήθως γίνεται κάθε 3-4 βδομάδες για σκύλους που ζουν μέσα στο σπίτι και κάθε 2μήνες, για σκύλους που ζουν εκτός σπιτιού.
Αν το μπάνιο του σκύλου γίνεται στη μπανιέρα, καλό είναι να τοποθετούμε από πριν, ένα πλαστικό χαλάκι για τα γλιστρήματα.
Θα πρέπει να αποφεύγεται το πλύσιμο του σκύλου με κρύο νερό και λάστιχο στην αυλή, γιατί τον εκθέτει σε κρύο και υγρασία, με κίνδυνο της υγείας του.
Εάν λοιπόν θέλουμε να έχουμε έναν ευτυχισμένο, υγιή σκύλο, με υγρή μύτη, χαρούμενη κουνιστή ουρά και λαμπερό τρίχωμα, πρέπει να προσέχουμε τον καλλωπισμό και την υγιεινή φροντίδα του. Επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι ο σωστός καλλωπισμός, αυξάνει τη μακροβιότητα των ζώων συντροφιάς και αποτελεί ένα πολύτιμο κοινωνικό διαβατήριο για τα ίδια και τους ιδιοκτήτες τους.